Kerkmuzikaal beleid

Kerkmuzikaal beleid

De praktijk van de kerkmuziek biedt een kleurrijk beeld. Dat was altijd al zo, verschillen tussen kerken onderling was vanzelfsprekend. Maar het kenmerkende van nu is dat er ook binnen kerken en ook binnen gemeentes veel verschillen voorkomen. Er zijn uiteenlopende wensen en idealen. Het aantal mogelijkheden rond repertoire en muziekinstrumenten is veel groter dan voorheen. Fusies brengen groepen met uiteenlopende kerkmuzikale praktijken samen.
Die situatie vraagt om een doordacht kerkmuzikaal beleid.

Er zijn verschillende handleidingen om tot zo’n beleid te komen:

De Protestantse Kerk ondersteunt de locale kerken bij het maken van een beleidsplan met de brochure Bronnen voor Beleid. Werkboek voor beleidsontwikkeling. Bijlage IV in deze brochure biedt een beknopte handreiking voor het onderdeel Kerkmuziek in het beleidsplan. Zie in ook Werkblad 16 De Eredienst.

Tegelijk met het Liedboek, bidden en zingen in huis en kerk werd in 2013 het begrip muziekprofiel geïntroduceerd. Het nieuwe Liedboek is een bundel voor een pluriforme kerk, zo is de gedachte, en dat betekent dat niet alles voor iedereen is bestemd. De bundel biedt mogelijkheden voor de verschillende richtingen en stromingen binnen het totaal van de Nederlandse protestantse kerken.
Met het muziekprofiel geeft een gemeente aan wie ze in kerkmuzikaal opzicht is. Het komt neer op het beantwoorden van deze vragen:

  1. wat zingen we wel en wat niet?
  2. wat kunnen we wel en wat niet?
  3. wat zouden we willen en hoe gaan we dat realiseren?

Er verschenen verschillende handreikingen, als ondersteuning bij het formuleren van een muziekprofiel:

  • In het magazine Ik zing, dat bij de verschijning van het nieuwe liedboek verscheen, staat een beknopte werkwijze: Hanna Rijken, In vier stappen op weg! Implementatie van het liedboek in uw gemeente (pagina 18).
  • De ISK biedt op de site rond het Liedboek als download de handreiking De invoering van Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk. Het muziekprofiel van de gemeente aan.
  • In de serie Werkboekjes voor de eredienst verscheen als nr. 38: Klaas Holwerda, Een nieuw lied. Handreiking bij Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk. Hoofdstuk 4 gaat over muziekprofielen. Een uitgave van Boekencentrum.
  • Zie ook de schriftelijk versie van een lezing door Anje de Heer over dit onderwerp: Nieuw Liedboek – Profiel en Beleid.
  • Binnen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt is een handreiking voor het werken met een muziekprofiel te vinden in de brochure Met heel mijn hart. Zie daarin hoofdstuk 5 ‘Aan de slag met een muziekprofiel’ (p. 30-36).
  • Zie voor cursussen rond kerkmuzikaal beleid de pagina Opleidingen.

De NSGV biedt met oog op kerkmuzikaal beleid in Rooms-Katholieke context een speciale handleiding aan: Handleiding voor de formulering van een beleidsplan (liturgie en) kerkmuziek in r.-k. parochiesIn deze handleiding wordt in vier stappen toegewerkt naar zo'n plan: 

  1. Wat is de status quo?
  2. Wat zijn de wensen en mogelijkheden? 
  3. Opstellen van het beleidsplan;
  4. Organiseren en uitvoeren. 

In een informatief aanhangsel worden o.a. de verschillende koormogelijkheden op een rijtje gezet en omschreven.